Ooit werd met behulp van duizenden windmolens graan gemalen, oliehoudend zaad geplet, hout en steen gezaagd, polders droog gehouden, ijzer gesmeed, eikenschors gemalen voor de leerlooierijen, lakens gevold, kruiden gemalen,… Ze vormen samen met de water- en rosmolens een onmisbare schakel in onze voedselvoorziening waardoor de mensen zich met andere dingen konden bezig houden. Ze leverden eeuwenlang een aanzienlijke bijdrage tot onze welvaart. Ze waren letterlijk en figuurlijk de eerste motoren van onze economie. Enkele generaties terug verloren die historische molens hun economisch nut. Als waardevol erfgoed en als basis van onze welvaart verdienen ze te worden gekoesterd, zoveel mogelijk als levende werktuigen.
Het molenbestand in Vlaanderen is in grote mate geïnventariseerd. De database van het Belgische Molenbestand geeft een vrij volledig beeld van hun aantal, hun typologie, hun geschiedenis en hun algemene toestand.
Heel wat verenigingen houden zich bezig met molens en het molenaarsambacht. Vandaag zijn in Vlaanderen nog een tiental beroepsmolenaars. Dank zij de molenaarscursussen vanaf de jaren 1970 ontstond er een nieuwe categorie: de vrijwillige molenaars (zo'n 300 in Vlaanderen). Ze laten de molens draaien en houden ze in goede staat waardoor “harde” en dure restauraties zo veel mogelijk voorkomen kunnen worden.
